نقد جامعه ‏شناسانۀ سرمایه ‏های زنان در رمان قصه تهمینه‏ محمد محمدعلی بر اساس نظریۀ انواع سرمایۀ پیر بوردیو

Authors

  • حسین فقیهی اعضو هیئت‌علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا (س)
  • صدف گلمرادی . دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا
  • نعمت الله فاضلی عضو هیئت‌علمی پژوهشکدۀ مطالعات اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
Abstract:

این مقاله‏ بر نقد جامعه‏شناسانۀ رمان معاصر تمرکز دارد. راهنمای نظری این پژوهش ایدۀ انواع سرمایۀ‏ پیر بوردیو است. بوردیو بر این باور است که نظریۀ سرمایۀ اقتصادی مارکس مبادلات را به نوع تجاریِ آن تقلیل می‏دهد؛ در حالی ‏که توضیح‌دادن ساختار و کارکرد جهان اجتماعی بدون در نظر گرفتن سرمایه در تمام شکل‏هایش امری محال است. در پرتو این نظریه با بررسی انواع سرمایه‏های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، و نمادین و قدرتی که از این راه برای زنان حاصل می‏شود، به بازنمایی جایگاه آنان در رمان قصۀ تهمینه، اثر محمد محمدعلی، می‏پردازیم و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و روایت‏شناسی به این نتیجه می‏رسیم که در فضای اجتماعی این رمان هیچ سرمایۀ متقارنی برای زنان وجود ندارد. آنان فقط با تکیه بر یک بُعد از سرمایه‏شان، در میان خود، به تخاصم آشکار و پنهان می‏پردازند؛ در همین محیط برای جای‌گیری در قدرت منازعه می‏کنند و به فرادست و فرودست تقسیم می‏شوند. بنابراین، اگر‌چه در فضاهای خرد زنانه مادرانی با «قدرت پدرانه» می‏بینیم، در فضای کلان اجتماعی سرمایه‏های تثبیت‌شده، کلان، و گسترده متعلق به مردان است و زنان قصه، حتی تهمینه، در جوار آن‏ها حاشیه‏ای بر متن تلقی می‏شوند. به این ترتیب، متن به نوعی آگاه یا ناخودآگاه در بازتولید فرادستی مردان و فرودستی زنان در عرصه‌ها تجربه‏ای عینی و کلیدی به‌دست می‏دهد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقد جامعه‌شناسانه‌ی سرمایه‌های شخصیت‌های زن در رمان نیمه‌ی غایب بر اساس نظریه‌ی انواع سرمایه‌ی پیر بوردیو

محور این مقاله نقد جامعه‌شناسانه‌ی رمان معاصر بر اساس نظریه‌ی انواع سرمایه‌ی پیر بوردیوی فرانسوی( 1930- 2002 ) است. بوردیو ایده‌ی مارکسیستی سرمایه‌ی اقتصادی را به انواع دیگر مبادلات در فضای اجتماعی تعمیم می‌دهد. او انواع  قابلیت‌های افراد را که برای آنان قدرت خرید موقعیت‌های مختلف مادی و معنوی ایجاد می‌نماید، سرمایه‌ی اجتماعی، سرمایه‌ی فرهنگی و سرمایه‌ی نمادین می‌نامد. بر این اساس در این مقاله ...

full text

مطالعۀ سرمایه‌های اجتماعی زنان در عربستان براساس نظریۀ پیر بوردیو؛ مطالعۀ موردی: رمان دختران ریاض

پژوهش حاضر با تکیه بر نظریۀ سرمایۀ اجتماعی «پیر بوردیو»، رمان دختران ریاض اثر «رجاء الصانع» با بررسی جامعه‌شناختی کرده‌است. سعی نویسندگان بر آن بوده تا به این پرسش پاسخ دهند که سرمایه‌های اجتماعی زنان عربستان‌سعودی، چه وضعی داشته‌است؛ بدین‌منظور رمان دختران ریاض در چهار سطح سرمایۀ فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، نمادین بررسی شده‌است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد سرمایۀ نمادین زنان در عربستان‌سعودی به ...

full text

پروپاگاندا در مکتب سقاخانه بر اساس نظریات پیر بوردیو

دوره گذار ایران در جریان مدرنیسم بعد از انقلاب مشروطه، با شکل گیری مکتب سقاخانه به عنوان یک جریان هنری منسجم تعریفی دوباره یافت. این مکتب که مقارن با حکومت پهلوی بود منجر به تحولات بسیاری در حوزه هنر شد. حمایت‌های دولت با سیاست‌های فرهنگی سبب بسط و گسترش تشکل‌هایی با اهداف مدرنیستی شد که شکل‌گیری مکتب سقاخانه را می‌توان یکی از آن‌ها عنوان کرد. این مکتب با پروپاگاندای ویژه‌ای پاسخگوی اهداف و سیا...

full text

پروپاگاندا در مکتب سقاخانه بر اساس نظریات پیر بوردیو

دوره گذار ایران در جریان مدرنیسم بعد از انقلاب مشروطه، با شکل گیری مکتب سقاخانه به عنوان یک جریان هنری منسجم تعریفی دوباره یافت. این مکتب که مقارن با حکومت پهلوی بود منجر به تحولات بسیاری در حوزه هنر شد. حمایت های دولت با سیاست های فرهنگی سبب بسط و گسترش تشکل هایی با اهداف مدرنیستی شد که شکل گیری مکتب سقاخانه را می توان یکی از آن ها عنوان کرد. این مکتب با پروپاگاندای ویژه ای پاسخگوی اهداف و سیا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 1

pages  23- 41

publication date 2014-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023